Op 14 september 1861, nog geen twee weken na het bezoek aan Edward, overleed prins Albert aan de paratyfus. Zijn vrouw, koningin Victoria was ontroostbaar, zij droeg voor de rest van haar leven rouwkleding en gaf Edward de schuld voor de dood van zijn vader. Ze beschouwde haar zoon met afkeer als frivool, onbescheiden en onverantwoordelijk.
Aan haar oudste dochter Victoria schreef ze:
“I never can, or shall, look at him without a shudder.”
(Vrij vertaald: “Ik kan nooit en zal nooit nog naar hem kijken zonder te huiveren”).
Toen Victoria weduwe was geworden trok ze zich terug uit het publieke leven. Kort na de dood van prins Albert regelde ze voor Edward een reis naar het Midden-Oosten, daar bezocht Eduard Egypte, Jeruzalem, Damascus, Beiroet en Constantinopel.
Toen hij terugkeerde naar Groot-Brittannië werden de voorbereidingen voor het huwelijk van Edward en Alexandra getroffen.