In het jaar 1852 werd hij aangewezen als troonopvolger van zijn kinderloze oom, Ernst I van Saksen-Coburg en Gotha.
In het jaar 1856 trad hij toe tot de Royal Navy. Na zijn succesvol afgeronde marine opleiding reisde hij op de HMS Euryalus naar Zuid-Afrika en bezocht de Kaapkolonie, de Oranje Vrijstaat en Natal daar maakte hij een goede indruk op zowel de kolonisten als de inheemse stamhoofden.
Toen hij, in het jaar 1961, op reis was naar West-Indië en Noord Amerika vernam hij de dood van zijn vader, prins Albert.